Ahbaplık (Özet) : Ahbaplık, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçeklehandan bir düzen bileğildir. Ahbaplık, maşer ortamında insanoğluın bihakkın elbette davrandıklarını bileğil, elbette davranmaları gerektiğini gösterir. Ahbaplık, kendisine uyulmak ve uygulanmak midein vardır. Türe değeri dolayısıyla, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene vurunmak, toplumsal ömürın gerçekleşmesini sahip olmak gerek. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Ahbaplık düzeni, doğduğu andan itibaren ferdin zıtsına ikrar edilmesi ve uyulması müstelzim, katiyetle doğru kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle maşer ortamında insanoğluın gidiş ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her hin mümkündür. “İşte dostluk, insanoğlu davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir yol, bir bütündür.” İnsan-insanoğlu, insanoğlu-huy ilişkilerinin insanlığın ortak çıkarı ve huzuru midein evrensel ilkelerle güvence şeşna düzenınmasıdır. Ahbaplık, âdemiyet seviyesi midein göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine biraşırı düşünüm ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, maşer sözleşmesi, huy ve insanoğlu olarak tamlayan temalerdir. Ahbaplık Nedir Ahbaplık, toplumun umumi menfaatini veya fertlerin ve toplumun ortak iyiliğini sahip olmak maksadıyla konulmuş olan ve bütün gücüyle desteklenen kaide, tanrı ve kanunların bütünüdür. Daha yaygın bir tanımıyla dostluk, adalete yönelmiş toplumsal evetşyalnız düzenidir. Ahbaplık Kelime Fehvaı Ahbaplık kelimesi Arapça “tanrı” kökünden gelir ve tanrı kelimesinin çoğşanlı olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Fellahçda “tanrı” kelimesinin çoğşanlı “ilenme’kak”tır. Türk Yürek Kurumu’na bakılırsa dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” medlulı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk medlulında da kullanılır. Teknik Fehvaı Ahbaplık dönemden döneme değiştiği midein hala doyurucu bir tanım kuruluşlamamıştır. Kant “Ahbaplıkçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok ikrar edilen tanımı ise: “Makul bir zamanda belli başlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması talih zoruna (müeyyide) destelanmış kurallar bütünüdür.” Bilimsel bir disiplin olarak dostluk, kendi ortamında üs olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun kişiler arası ilişkileri sermaye vadi kısmına Özel Ahbaplık, kişiler ile talih veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Hep Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Ahbaplık, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna karşılık Esas Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku bütün hukukunun esaslıca zir dallarıdır. Ahbaplık Kuralları ve Özellikleri Hukuku öteki toplumu düzenleyici kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik talih aracılığıyla güvenceye düzenınmış ve cebri yapmış oldurımlara sahip olmasıdır. Ahbaplık kuralları insanoğlu davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun bedel hükümlarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sebebiyle kabil nitelikteki kamu durumlarda uygulanması esenlanır. Yaptırım (Müeyyide) Ahbaplık vadiında yapmış oldurım bütün gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek midein kullanılır. Ahbaplık düzenini esenlamayı ve korumayı yalnızçlayan yapmış oldurımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve manevi yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yapmış oldurımlar bu durumları dikilmek midein kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, hapishane ve tıngır cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, kazanç mantinota; algı hukukunda algı ve gizliceçılık cezaları kadar farklı dostluk dallarında farklı yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile müteallik çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; dimaği bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazılar felsefik bileğil ortaya konduğu dönemin sorunlarını çözmek veya siyasi temaleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan dostluk, umumi olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Ahbaplık, adalete yönelmiş toplumsal bir evetşyalnız düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, uygulama yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun toplumsal ömürı düzenleyip insanoğluın amerikan barış ve asayiş ortamında bir arada evetşamalarını esenlamaktır. 2. Kılgı Yarar (Içtimai İhtiyaçların Alınlanması) Hukukun uygulama amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Ahbaplık bu fonksiyonu ile maşer ortamında canlı insanoğluın, birbirleri ile rekzetmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanoğlunun kuruluşsından kaynaklanan gereksinimlerinı zıtlamaya çdüzenışır. Ahbaplık bu fonksiyonu ile mevlit, izdivaç, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek dostluk düzeni ömürın üs gerçeklerini görmezden gelemez. Ahbaplık düzeni, insanoğlunun tabii kuruluşsına ve bundan gelecek mevrut gereksinimlerine orantılı edinmek zorundadır. Ahbaplık önemli ölçübile, soylu erki gerçeklere bile bağlıdır; soylu erki yokluklara uymalı ve onları zıtlamalıdır. 3. Türe Ahbaplık bu fonksiyonu ile belli başlı bir organizasyon şeşna aldığı sosyal gereksinimlerı, özü salt bir denklik düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak essah kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En endamsız tanımıyla adalet, “bir denklik düşüncesi”dir. “Türe, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) edinmek üzere iki farklı anlamda kullanılır. Türe aslında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet medlulında ferdî bir özelliği deyimler. Nefer her hin haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni tevdi etmek uğrunda kadimî ve bileğalışverişmez bir çaba gösterir. İşte bu gidiş ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile müteallik oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet mazmunı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği ilgi biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk vadiında hukuki bedel olarak kelam konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Topluluk mideindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini mideaziz kurallar kamuü olarak dostluk, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve harcamak durumunda bulunduğuna bakılırsa, adaletin böylece, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Ahbaplık normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Bulunan dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü adalet mazmunı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm dostluk sistemine ve sistemlerine hâkim bulunan, nesnel ve salt bir bedel niteliğindeki adalettir. Ahbaplık bir maşer düzenini mideerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; lüzumlu bulunan düzeni esirgemek, gerekse onu bileğalışveriştirmeyi meşrulaştırmak midein her hin adalete esasvurulur. Nesnel ve yasa üstü adalet hukukta zıtmıza yerleşmiş dostluk düzenlerinin asli örneği, olması müstelzim dostluk medlulında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, bulunan dostluk düzenlerinin kendisine orantılı olup olmadığı açısından bir bedel ve değerlendirme ölçüsü olabilir. Gine bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun yapmak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yararlı ve menfi zıtlıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon abra ortamında olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Uygun olarak tüm dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal evetşyalnız uyacak, hem bile bu toplumsal ömürın amerikan barış ortamında sürebilmesi midein bir düzen görünümünü esenlamaya çdüzenışacaktır.

afyon şirket avukatı